woensdag 22 februari 2012

Los Ollas de San Marcos in Mairena (La Alpujarra)

Mairena ligt op de zuidelijke berghellingen van de Sierra Nevada in de provincie Granada. Het is het hoogst gelegen dorp van de oostelijke La Alpujarra en telt slechts 307 inwoners. Vanaf 3.000 meter hoogte kijken de besneeuwde toppen van het hoogste gebergte van het Spaanse vasteland neer op de witte huizen met platte daken en de omliggende vruchtbare terrassen. De Middellandse Zee ligt op 30 kilometer hemelsbreed. De ongeschilderde toren van de kerk is duidelijk herkenbaar in het silhouet van het witte dorp. Mairena staat bekend als het Balkon van de Alpujarras, vanwege het uitzicht over de Ugíjar vallei, de Cerrajón de Murtas en de Sierra Gádor bergketen in Almería.

In het dorp lijkt de tijd stil te hebben gestaan. De regio is nog niet ontdekt door het toerisme en er lopen meer ezels dan dat er auto's rijden. De A-4130  van Válor naar de Puerto La Ragua (2.000m) loopt onder het dorp langs en menigeen zal Mairena ongemerkt voorbijrijden.

Elk jaar staat april in Mairena in het teken van het lentefeest Los Ollas de San Marcos (De Potten van San Marcos). Maanden van te voren komt de gedachte aan het feest ter verering van de beschermheilige van het dorp, vee en de landbouw boven drijven en herinneren de vrouwen tijdens het watertappen aan de dorpsfontein elkaar eraan, dat de voorbereidingen weldra gaan beginnen. Logisch, want dit feest ligt vrijwel geheel op de schouders van de vrouwelijke dorpelingen.

Vijfentwintig april is de feestelijke dag die geheel in het teken staat van San Marcos. Er wordt een processie gehouden van de kerk naar een religieuze steen net buiten het dorp, waar de priester de meegevoerde dieren en de vruchtbare terrassen in het dal van de Alfaguara zegent. Na de plechtigheid keert de stoet terug. De zware baar met het beeld van de heilige wordt tijdens de gehele tocht door de dorpsvrouwen gedragen, al wiegend op de muziek van de muziekkapel. Er worden zakken vol roscos uitgedeeld, broden in de vorm van cirkels die worden verondersteld geluk te brengen.

Het hoogtepunt van de dag wordt gevormd door de gezamenlijke dorpsmaaltijd aan het eind van de dag op het kerkplein. De vrouwen bereiden een stoofpot van spek, worst, aardappel, venkel, distelbladeren en rijst. In een bijgebouw van de kerk zijn ze druk bezig met piepers jassen en het snijden en wassen van een enorme hoeveelheid groente. De mannen hebben langs de muur van de kerk een strook zand neergegooid en leggen een meters lang vuur aan met olijfhout. Hierop komen circa 20 grote roodbruine pannen te staan die worden gevuld met water, het  vlees, de groente en de overige ingrediënten. Na een flinke tijd pruttelen en de nodige aandacht van de kokkinnen wordt de stoofpot aan de dorpelingen geserveerd, vloeit de rode wijn rijkelijk en speelt het dorpsorkest naar hartenlust.

BIJZONDER OVERNACHTEN:
CASA RURAL LAS CHIMENEAS

vrijdag 17 februari 2012

Cáñar (Granada) - pure pueblo blanco in La Alpujarra

Cáñar is een klein authentiek dorpje in de streek La Alpujarra op een van de zuidelijke uitlopers van de Sierra Nevada. Het is het eerste dorp dat je tegenkomt vanaf Órgiva naar Pampaneira, Bubion en Capileira en ligt op een hoogte van ca. 1.000 m boven zeeniveau. De lucht is hier kraakhelder en puur, een verademing voor stadse longen. Het weidse uitzicht over de omgeving is adembenemend. De architectuur van witgekalkte huizen met platte daken die zijn getooid met de kenmerkende schoorstenen is karakteristiek voor de streek. Aan de witte muren van de steile straatjes hangen bloempotten met kleurige bloemen, rode puntpaprika's drogen in de zon, op het dorpsplein klatert bergwater uit de fontein. De kerktoren van de Iglesia Parroquial de Santa Ana bepaalt het silhouet van het dorp. De Renaissance kerk uit de 16e eeuw is gebouwd op de funderingen van een Moorse moskee. Ooit was de toren hoger, maar is verlaagd omdat men bang was dat hij vernietigd zou worden door de wind.
Verwacht geen bruisende sfeer in Cáñar, want je bent hier voor rust en een schilderachtige omgeving. De teller stopt in 2009 op ca. 300 inwoners (Cáñaretes). Er zijn 3 bars voor een drankje en tapas, maar voor meer mogelijkheden ben je aangewezen op het lager gelegen Órgiva. Zowel Granada (66 km) als de kust zijn een uur rijden.


De oorsprong van Cáñar ligt in de beginjaren van de Moorse bezetting van het Iberische schiereiland. De boerderij El Fex, de irrigatiekanalen en afwateringen stammen uit de 8e en 9e eeuw. La Alpujarra was toen een landbouw imperium, gespecialiseerd in de productie van zijde. Nadat Granada in 1492 werd veroverd door het Katholieke Koningspaar, ondervonden de moslim bewoners een toenemende druk om te bekeren tot het Christendom. In 1568 neemt de grootgrondbezitter Hernando de Válor, die de Arabische naam Abén Humeya aanneemt, de wapens op tegen Fillips II en ontketend hiermee de algehele opstand van de Moriscos in het koninkrijk Granada. Wanneer een luitenant van hem gevangen wordt genomen bij de boerderij El Fex bij Cáñar, vernietigd hij uit wraak het gehele dorp. Om geschiedenis op te tekenen krijgt het dorp dat wordt herbouwd stadsrechten toegewezen door Koning Filips II. Door onderlinge twisten onder de moslims wordt Abén Humeya vermoord en weet Ritter Johann von Österreich, onwettige zoon van Karel V en halfbroer van Filips II, de Moorse opstand in twee jaar neer te slaan. De Moriscos worden verdeeld over verschillende dorpen in de verwachting dat zij zullen integreren. Uiteindelijk worden zij in 1609 door Filips III uit Spanje verbannen. De dorpen worden herbevolkt door Spanjaarden uit het binnenland, waardoor de rijke agrarische kennis van de Moslims verloren gaat en de economische betekenis vervalt.


De omgeving is ideaal voor wandelen, mountainbiking en paardrijden. De lange afstandsroute GR7 loopt via het dorp. De sectie Lanjaron-Puerto de La Ragua loop je in ongeveer 7 dagen. Ook de hoge route Sulayr door het hooggebergte loopt hier in de buurt.


BIJZONDER OVERNACHTEN: 
EL CIELO DE CÁÑAR

donderdag 16 februari 2012

Tomatito - flamenco virtuoos naar Nederland

De Spaanse flamencogitarist Tomatito komt in 2012 naar Nederland voor twee concerten ter gelegenheid van zijn nieuwste album. Op 9 maart treedt hij op in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam en op 23 maart in Muziekgebouw Frits Philips in Eindhoven. Tomatito wordt in 1958 in Almería geboren als José Fernández Torres. Zijn vader en grootvader zijn beide bekende flamencogitaristen met als bijnaam Tomate. José wordt het kleine tomaatje 'Tomatito' genoemd en speelt al op 10-jarige leeftijd in de Peña El Taranto de Almería. Op jonge leeftijd wordt hij ontdekt door zijn grote inspirator Paco de Lucía. In de jaren '70 wordt hij de perfecte begeleider van de legendarische flamencozanger Camarón de la Isla en vormt jarenlang een ideaal duo. De samenwerking eindigt in 1992 als Camarón overlijd. Sindsdien maakt Tomatito grote naam als solist. De invloed van zijn leermeester Paco de Lucía is terug te horen in zijn speelstijl, die hij verrijkt met een markante zigeuner "toque". Zijn magische beheersing van de flamenco "compás" (ritmes) en tomeloze energie maken hem tot een briljant "tocaor". Tomatito blijft trouw aan de flamenco maar laat zich ook inspireren door jazz en Zuid-Amerikaanse muziek, waardoor een multiculturele flamencostijl wordt gevormd. In zijn indrukwekkende loopbaan treedt hij op met grote internationale sterren, waaronder Frank Sinatra, Elton John, Neneh Cherry en John McLaughlin.

Op 16 mei 2011 maakte zoonlief Tomatito Hijo op dertienjarige leeftijd zijn debuut in de Peña Flamenca waar Tomatito zijn eigen carrière is begonnen.


woensdag 15 februari 2012

La Alhambra - de grootsheid van de Moorse overheersing

De geschiedenis van de Moorse overheersing wordt weerspiegeld in het Alhambra. Aanvankelijk bestaat alleen het Alcazaba (fort) en de citadel El Albayzín. Tussen de 13e en de 15e eeuw wordt het complex uitgebreid met de Palacios Nazaríes (paleisstad) en de ‘hoge tuinen’ van het Generalife. Na de Reconquista (herovering) volgt het Renaissance paleis van Carlos V. De grootsheid en sensualiteit van dit UNESCO Werelderfgoed is adembenemend. Wanneer je door de verschillende zalen en kamers dwaalt, langs symmetrische vijvers, kanalen, fonteinen en over de patio’s loopt, of door de paleistuinen struint, wordt je meegenomen naar vervlogen tijden en kom je ogen tekort om de indrukwekkende schoonheid van het geheel op te nemen. De gedetailleerde stucco decoraties, koepels, het verfijnde spel met licht, blauw keramiek (azulejos) en marmeren pilaren, graveren een blijvende herinnering.

Het sterke uit zware steen opgetrokken, maar vervallen Alcazaba staat in contrast met de lichte constructie van de goed geconserveerde Nasriden paleizen, opgebouwd uit zongedroogde baksteen, klei, hout en stucco ornamenten.
De Koninklijke Paleizen bestaan uit drie delen, elk rond een eigen centrale binnenplaats. Het Mexuar, dat werd gebruikt voor zakelijke en rechterlijke doeleinden, is het oudste gedeelte. Vervolgens werd het Palacio de Camores gebouwd. Aanvankelijk bevonden zich hier de woonverblijven van de Sultan en zijn familie, later de werkkamer van de Sultan en de hofhouding. Dit paleis is gebouwd rond de symmetrische Patio de los Arrayanes met de rechthoekige vijver met groen spiegelend water.
Het architectonisch hoogtepunt wordt gevormd door het Palacio de los Leones, dat vanaf 1377 als laatste werd gebouwd onder Mohammed V. Hier speelde het privéleven van de Sultan en zijn familie zich af. Het door twaalf leeuwen gedragen marmeren fontein op de met 124 zuilen omgeven Patio de los Leones, staat symbool voor de decoratieve rijkdom en is een voorbeeld van het complexe water systeem. De Leeuwenhof is de afspiegeling van het paradijs, waarbij de waterkanalen de 4 rivieren van het paradijs voorstellen en de omliggende zuilen een palmbos uitbeeld.

Het Palacio Carlos V is symbolisch voor de overwinning van het christendom op de Islam. Karel V, kleinzoon van de Reyes Católicos Ferdinand en Isabel gaf in 1526 opdracht tot het bouwen van een paleis in Romaanse stijl. Na 100 jaar werd de bouw gestaakt en was het paleis nog altijd onbewoonbaar. Pas in 1923 is het voltooid. Ondanks het nauwkeurige ontwerp contrasteert het bouwwerk met de Islamitische architectuur en heeft het de interne structuur van het Moorse complex en de toegang tot de citadel ingrijpend veranderd.

Iets ten oosten van het Alhambra liggen de paleiselijke tuinen, paviljoens en zomerverblijven van het Generalife, het buitenverblijf van de Sultans. Op het landgoed trokken de Nasridische heersers zich terug, werd er gejaagd, veeteelt en landbouw bedreven. Kom tot rust en geniet van de terrassen, patio’s, wandelpaden, omsloten tuinen en waterlopen, zoals op de Patio de la Acequia (Hof van het waterkanaal).
Dagelijks worden 8.100 bezoekers verdeeld over tijdsblokken toegelaten tot het Alhambra. Boek tickets vooraf via internet, want wanneer het druk is worden er aan de ingang geen entreebewijzen verkocht of kun je pas naar binnen tijdens een later tijdsblok.

Het Alhambra heeft Granada en de omgeving volledig in zijn macht met een prominente aanwezigheid. Het imposante paleis doemt uit boven de stad en is te zien vanuit allerlei hoeken, gaten en doorkijkjes. Het mooiste uitzicht op het uitgestrekte complex heb je vanaf de Mirador San Nicolás boven in het Albayzín. Het uitkijkpunt is populair bij toeristen en inwoners die van het adembenemende schouwspel komen genieten. Vooral tijdens zonsondergang is het panorama fascinerend als het Alhambra oker kleurt met de 3.000 meter hoge toppen van de Sierra Nevada als achtergrond.

BIJZONDER OVERNACHTEN
ACCOMMODATIES GRANADA

dinsdag 14 februari 2012

Oudste rotsschilderingen ontdekt in Cueva de Nerja

De Cueva de Nerja is een unieke druipsteengrot even buiten de plaats Nerja aan de Costa del Sol in de provincie Málaga. In 1959 ontdekten vijf lokale jongens per toeval de ingang toen zij op zoek waren naar vleermuizen. De grot heeft een gangenstelsel van 5 kilometer en valt op door de enorme afmetingen van de zalen met druipsteenformaties. De grootste stalactiet heeft een hoogte van 32 meter. Slechts een gedeelte van de grotten is toegankelijk voor publiek. In het afgesloten deel zijn overblijfselen schilderingen gevonden die duiden op bewoning van ongeveer 27.000 jaar geleden.

Vanwege de geweldige akoestiek wordt jaarlijks in juli het Festival de Música y Danza georganiseerd. Sterren als Montserrat Caballé, Kiri te Kanawa, José Carreras en Yehudi Menuhin hebben hier opgetreden.

Op 8 februari 2012 is een nieuwe spectaculaire vondst rotstekeningen van zeehonden in de grot gemeld. De houtskoolresten die bij zes van de schilderingen zijn gevonden, zijn gedateerd op 43.500-42.300 jaar oud. Vermoed wordt dat deze restanten van een vuur zijn dat als verlichting tijdens het schilderen werd gebruikt. Wanneer deze veronderstelling juist is, zijn dit de oudste rotsschilderingen die ooit zijn gevonden. Gezien de leeftijd zouden ze bovendien gemaakt kunnen zijn door Neanderthalers, die rond deze tijd in dit gebied leefden en zelfs de kust van Andalusië als laatste toevluchtsoord hadden, voordat zij uitstierven. Zeehonden en robben behoorden tot hun voedsel. De stelling dat de tekeningen door onze eerste voorouders zijn gemaakt is archeologisch revolutionair, omdat alle kunstuitingen tot nu toe zijn toegewezen aan de volgende generatie, de Homo Sapiens. Verder onderzoek naar het materiaal van de rotsschilderingen moet uitwijzen of de hypothese juist is. Door gebrek aan financiële middelen wordt dit project ernstig opgehouden, definitieve resultaten worden niet eerder dan in 2013 verwacht.

maandag 6 februari 2012

Cartajima - wandelparadijs in de Genal

Cartajima (Málaga) is een klein slaperig dorpje in de Alto Genal, een nauwelijks door toeristen ontdekt gebied in de Serranía de Ronda. Hoe klein is Cartajima? Er zijn 242 inwoners, een winkel, een postkantoor, een bank en een hotel. Het dorp heeft een Moors karakter met opeengestapelde witgekalkte huizen, steile straatjes en smalle steegjes. Trappen leiden naar de 16e eeuwse kerk Iglesia de Nuestra Señora del Rosario, die het trotse middelpunt van het dorp vormt. Door de eeuwen heen is dit gebied moeilijk toegankelijk geweest, waardoor de traditionele levenswijze bewaard is gebleven, ondanks dat het drukbezochte Ronda op slechts 18 kilometer ligt. Er zijn zelfs inwoners die het dal nooit hebben verlaten. Je komt hier voor rust, de prachtige omgeving en het échte Spanje. En veel Spaanser dan hier kun je het niet krijgen!

Cartajima is het hoogste dorp (846 meter) van de Genal. Aan de noordzijde doemt het woeste Los Riscos op, een karstgebergte met kalksteenformaties, rotspartijen, kliffen en grotten. De hoogste top is de Jarestepar (1.500 meter). Van hieruit kijk je over het gehele dal en op heldere dagen zie je zelfs het Rifgebergte van Noord-Afrika liggen. Ten zuiden van Cartajima liggen bossen met kastanjebomen en kurkeiken. Het dorp ligt op de scheidslijn van het hoger liggende grijze gesteente en het loof in het dal, dat met het wisselen van de seizoenen van kleur veranderd. In het voorjaar wit van de kastanjebloesem, ’s zomers donkergroen en vlammend rood en oker in de herfst.

De omgeving is een paradijs voor wandelaars en mountainbikers. Verschillende routes voeren langs de 7 dorpen in het dal. Los Riscos is een uitdaging die het best kan worden aangegaan onder begeleiding van een lokale gids.

Tijdens de jaarlijkse feria in augustus vieren dorpelingen en voormalige inwoners feest en worden plaatselijke specialiteiten als konijn en champignonsoep bereid en gegeten. In oktober wordt de processie Virgen del Rosario gehouden. Aan het einde van de kastanje oogst in oktober/november vindt het oogstfeest plaats en worden gerechten op basis van kastanjes op tafel gezet. Het feest trekt bezoekers uit de wijde omtrek.


Op de grens met Juzcar ligt de Molino Real. Hier was vroeger de wapenfabriek gevestigd, waar kanonnen werden gemaakt van lokaal ijzererts en waar Cartajima de bijnaam “Klein Cádiz” aan te danken heeft.

BIJZONDER OVERNACHTEN:
HOTEL LOS CASTAÑOS

Migas de Pastores

Migas de pastores 
Migas (kruimels) is een typisch gerecht van het Spaanse platteland op basis van oud brood, dat wordt gegeten als tapa, voorgerecht of hoofdmaaltijd. Van oorsprong een gerecht dat werd gegeten door arme boeren en herders. Je vindt het veel in de de streek La Alpujarra (Granada) en de stad Granada, waar het vaak op de menukaart van de restaurants staat. Er bestaat geen vast recept zodat er veel wordt gevarieerd. Je kunt het verrijken met bijvoorbeeld ui, courgette of aubergine Regelmatig wordt het geserveerd met koude druiven of sinaasappel. Het is absoluut geen caloriearm gerecht, maar ontzettend lekker in al zijn eenvoud. 

Ingrediënten: 
  • stevig witbrood / landbrood (oud) 
  • 1 theelepel zout
  • versgemalen zwarte peper 
  • 2 theelepels pimentón of paprika poeder 
  • 3-4 teentjes knoflook 
  • chorizo 
  • Spaanse ham 
  • spekblokjes, gerookte spekreepjes of bacon 
  • 4 -8 eetlepels olijfolie 
  • 1 rode of groene paprika in stukken 

Bereiding: 
Migas kan het beste worden gemaakt van oud brood. Ontdoe het brood van de korsten en snijd het in blokjes (croutons). Doe ze in een kom en besprenkel met wat water om het te bevochtigen, waardoor het zacht wordt. Spaans brood wordt snel hard, vandaar het water. Het brood wat wij hier gebruiken niet, dus pas op dat het niet klef wordt. Bestrooi het brood met zout, versgemalen peper en pimentón (of paprikapoeder) en vermeng dit goed. De kom afdekken met een vochtige theedoek en minimaal 1 uur laten staan (traditioneel een nacht). Snijd de knoflookteentjes doormidden en bak ze in de olijfolie tot ze lichtbruin zijn. Verwijder de knoflook, die alleen dient om smaak aan de olie af te geven. Je kunt het later ook weer toevoegen als je wil. Bak de paprika 5 minuten in de olie, daarna uit de pan scheppen en apart zetten. Bak vervolgens de gesneden chorizo, ham en spek/bacon lichtbruin. Schep dit uit de pan, vermeng met de paprika en zet apart. Doe het brood in de pan en roerbak 3-4 minuten tot het een mooi goudbruin korstje heeft. De beste Migas is krokant aan de buitenkant en zacht van binnen. Voeg de gebakken paprika, chorizo en spek toe, meng en serveer warm. Eventueel voor het toevoegen van het brood wat olie uitscheppen, hierin een ei bakken en dat op de migas serveren. Eet smakelijk!

vrijdag 3 februari 2012

Júzcar - Smurf tussen de pueblos blancos

Júzcar in de Valle de Genal, even ten zuiden van de historische stad Ronda in Andalusië, schrijft haar eigen geschiedenis door de stralend witte dorpshuizen blauw te schilderen.  Het dorpje dat midden tussen de kastanjebossen ligt, is door Sony verkozen tot meest ideale locatie voor een publiciteitsstunt ter promotie van de nieuwste 3-D smurfenfilm (2011). Vijfduizend liter verf is door de Japanse entertainment gigant geleverd om het authentieke dorp om te toveren tot smurfenparadijs. Vijftig schilders, waaronder 15 werkelozen uit Júzcar zelf, hebben de klus in 200 uur geklaard, tot aan de grafzerken op de begraafplaats toe. Op 16 juni 2011 vond de presentatie plaats onder massale aandacht van de pers. Het resultaat is een wanstaltelijke parel in een ketting van witte dorpen in het dal van de schoonste rivier van Europa. Maar liefst 80.000 nieuwsgierigen trok deze actie tot nu toe naar een vrijwel onontdekt gebied dat zich kenmerkt door intense rust. Het dorp met slechts 250 inwoners moest het jaarlijks doen met zo'n 300 toeristen, maar ziet nu een fortuinlijke toekomst voor zich onder de overweldigende aandacht van vakantiegangers en pers. Het aanbod van de Japanse filmmaatschappij om het dorp weer in traditioneel wit te schilderen hebben de inwoners afgeslagen. De dorpelingen willen verder leven als pitufo (smurf) in de verwachting dat dit nieuwe welvaart brengt in barre tijden. Onherroepelijk rijst de vraag wat er gebeurt wanneer het nieuwtje is vervlogen en de grote stroom toeristen opdroogt. Dienen de inwoners dan zelf te investeren in duizenden liters verf en kwast en roller in de hand te nemen om hun pueblo blanco in originele staat terug te brengen? En worden zij dan weer volledig afhankelijk van de kastanjeoogst, net als de buurdorpen? De tijd zal het leren.