De 10 mooiste natuurmonumenten in Andalusië

Voor de mooiste monumenten zijn helemaal geen mensenhanden nodig. Moeder Natuur blijkt zelf de grootste kunstenaar te zijn, al heeft zij vaak miljoenen jaren tijd nodig om haar briljante kunstwerken te voltooien. In Andalusië zijn veel van haar creaties te vinden: natuurlijke elementen van grote  landschappelijke, geologische, historische of andere waarde (zelfs symbolisch), zoals een oude boom een bos, een grot, een eiland, etc. Als eerbetoon worden ze uitgeroepen tot natuurmonument en genieten zij speciale bescherming. Hier volgt een aantal van die unieke plekken.

1. El Castaño Santo - Istán (Málaga)

De heilige kastanje van Istán is een reusachtige oude kastanjeboom, die groeit in het gebied El Hoyo del Bote in de Sierra Real de Istán, bij het dorp Istán. Het is waarschijnlijk de oudste boom in de gehele provincie Málaga, de leeftijd wordt geschat tussen 800 en 1000 jaar oud.

De afmetingen van de boom zijn kolossaal. De diameter van de stam bedraagt 5 meter, de hoogte is 25 meter en de diameter van de kroon 13 meter. Er zijn meer dan twaalf mensen nodig om de stam volledig te omspannen (13,5 meter). Ook het wortelstelsel is immens en grillig. De bijnaam van de boom is “opa van het bos” (El abuelo del bosque).

Er wordt gezegd dat de katholieke Koning Ferdinand in 1501 een mis heeft gegeven onder het immense bladerdak van de indrukwekkende boom. De Castaño Santo is zeer de moeite waard om te
bekijken, maar de weg ernaar toe niet gemakkelijk. Er is een zware fietsroute (mountainbike) Istán- Castaño Santo vanuit Istán van 37 km met een hoogteverschil van 535 meter. Er leidt ook een weggetje (13 km) naartoe vanaf Golfclub La Quinta. Vanwege het ruige terrein is een 4x4 auto nodig.

2. Cañón de las Buitreras - Cortes de la Frontera (Málaga)

De Cañón de las Buitreras is een spectaculaire kloof in het oostelijke gedeelte van het natuurpark Los Alcornocales, nabij het dorp Cortes de la Frontera in de provincie Málaga. Eeuwenlang heeft de rivier Guadiaro geduldig een smalle canyon met loodrechte wanden in het kalkgesteente uitgesleten, tot een diepte van meer dan 100 meter. Vanwege het samenspel tussen de rivier en de regenval, is door erosie uiteindelijk een kenmerkend karstlandschap ontstaan met gangen en grotten. De kloof is als een litteken in het gesteente gekerfd. De Cañón de Buitreras dankt zijn naam aan de Griffongieren, die zich in de steile kloofwanden nestelen. Op de bodem van het ravijn overbrugt de rivier het hoogteverschil via een aantal watervallen, dat bijdraagt aan de schoonheid van het gebied. Het bos boven de kloof bestaat uit steeneiken, jeneverbes en johannesbroodbomen en de Europese palmetto, een autochtone palmboom van ca. 2 meter hoog.

Ook de mens heeft invloed gehad op de omgeving door het bouwen van spoorwegtunnels en het oude aquaduct Puente de los Alemanes stroomopwaarts in de kloof. De Cañón de las Buitreras ligt tussen de dorpen Cortes de la Frontera en El Colmenar in een ruig en onbewoond gebied. Vanuit El Colmenar, bij de brug over de rivier, voert een weggetje dat overgaat in een zandpad richting de kloof (ongeveer 7 km). Het pad splitst zich eerst bij een stroompje in een bocht, houd rechts aan en daarna op de top van een heuvel nogmaals; ga weer naar rechts. Vanaf hier wordt het pad slechter, je kunt hier de auto laten staan en het laatste stuk lopen (1 km) naar een ruïne vlakbij de kloof. Aan de andere kant van de ruïne is een bosje met vijgenbomen. Hier loopt een slecht aangegeven paadje tussen bomen en rotsen naar de Puente de los Alemanes. Aande overzijde van de brug ga je naar Gaucín. Onderweg wordt je slechts vergezeld door berggeiten en gieren.

3. El Tornillo del Torcal - Antequera (Málaga)

“De schroef van El Torcal” ligt in het Natuurpark El Torcal bij Antequera. Regen, wind en ijs hebben miljoenen jaren lang het poreuze kalksteen geteisterd en geleidelijk aan een “stad van steen” gevormd, met een doolhof aan gangen, grotten en de meest bizarre rotsformaties. Het geomorfologische landschap dat door de erosie is ontstaan, is bekend als karstgesteente. Door het uitspoelen van de zachte kalk, lijkt het alsof de stenen op elkaar zijn gestapeld. In deze bijna sprookjesachtige omgeving kunt je je fantasie de vrije loop laten. In de vaak grillige vormsels is altijd wel wat te herkennen. El Tornillo de el Torcal spreekt echter voor zichzelf; het lijkt op een enorme schroef. Geweldig leuk met kinderen, het betere klim en klauterwerk! Er is een korte, maar ook een langere wandelroute beschikbaar.

4. Duna de Bolonia - Tarifa (Cádiz)

De Bolonia duin is meer dan 30 meter hoog en 200 meter breed en steekt wit af tegen de andere duinen in de omgeving. Het ligt beschermd in de baai van Bolonia, onderdeel van het natuurpark Estrecho en is een van de meest ongerepte landschappen aan de kust van Cádiz. De duinen zijn sikkelvormig en liggen haaks op de wind. Het is een van de weinige landschapsystemen in Andalusië die zich verplaatsen. Onder invloed van de oostenwind verstuift het langzaam landinwaarts, ondanks de begroeiing met helmgras, lotus en jeneverbes. Inmiddels heeft zich een volgende duinenrij gevormd.

Vanaf het wandelpad van Bolonia naar de Camarinal vuurtoren heb je uitzicht op het strand met fijn wit zand en verderop het rifgebergte in Marokko. In de zomer stromen de surfers met hun kleurige kites toe uit Tarifa, om te genieten van de wind en de onverstoorde omgeving. Buiten het seizoen worden de badgasten vervangen door paarden en koeien die grazen aan de rand van het strand. Landinwaarts zie je de oude Romeinse stad Baelo Claudia liggen.

5. Punta del Boquerón - San Fernando (Cádiz)

Dit natuurmonument in het district San Fernando is een zandbank, die zich opwerpt voor de kust van de Atlantische Oceaan en bestaat uit een rij ongerepte duinen. Erachter ligt het moeras van Sancti Petri, veilig beschermt tegen de golven van de oceaan. Punta del Boquerón heeft een grote landschappelijke waarde en wordt gedomineerd door ondiepe kanalen, eilandjes en het estuarium van de rivier de Guadalete. Het is een voorbeeld van de gevarieerde samenstelling van de kustlijn van Cádiz.

Het gebied is bekend vanwege zijn stranden en moerasland, ontstaan door afzetting van sedimentatie uit de rivier. De golven van de oceaan hebben uiteindelijk de landtong gevormd, die het moeras afsloot en het waterpeil verder deed dalen. Door terugtrekking van de zee hebben de wind en het getijde het land verder gevormd. Het leven op dit punt waar zee, land en de rivier samenkomen is volledig in balans.

De duinen zijn begroeid met helmgras. In het moeras groeien planten die zich hebben aangepast aan het hoge zoutgehalte, zoals zeekraal en zuring. In het ondiepe water zwemmen vissen, schelpdieren en krabben. Het gebied is een paradijs voor vogels, die hier komen foerageren of uitrusten tijdens de trek tussen Afrika en het continent. Je ziet hier steltlopers, strandlopers, steltkluten, meeuwen, zilverreigers, blauwe reigers en flamingo’s.

Het natuurmonument is te ontdekken via het wandelpad over de landtong. Op verschillende punten langs deze route is er een prachtig uitzicht op het kasteel van Sancti Petri, dat is gebouwd op de resten van Fenicische en Romeinse tempels. Punta del Boquerón is onderdeel van het Natuurpark Bahía de Cádiz. Het is populair bij hengelsporters en vanwege het vredige landschap en de prachtige zonsondergangen achter het kasteel.

6. Fuente de los 100 Caños - Villanueva del Trabuco (Málaga)

Het natuurmonument Fuente de los Cien Caños wordt gezien als de bron van de rivier de Guadalhorce en ligt in de Sierra de San Jorge vlakbij het dorp Villanueva del Trabuco in het noorden van de provincie Málaga. Kristalhelder water sijpelt uit de kalkstenen berghellingen en wordt in een systeem van kanalen opgevangen. Via verschillende bassins en 101 buisjes wordt het bronwater langs de rotsen naar beneden afgevoerd, om vervolgens in de rivierbedding uit te monden en aan de lange reis naar de Middellandse Zee te beginnen. De bron staat zelden droog, ook niet in de zomer, maar na regen stroomt er meer water naar beneden.

De bron is per auto te bereiken via de MA-225 (MA-4100) vanuit Villanueva del Trabuco (sla het pad in bij KM 6), maar is ook opgenomen in wandel- en fietsroutes.

7. Cárcavas de Marchal - Marchal (Granada)

Een uniek en spectaculair landschap bij Marchal in de Hoya de Guadix op 50 kilometer van Granada. Door de verschuiving van aardplaten is het gebied gezonken en is er een tektonische put ontstaan. Na verloop van tijd heeft deze zich gevuld met zachte afzetting als klei en slib. Door de schaarse begroeiing en de zware stortregens die in dit gebied kunnen vallen heeft erosie vrij spel gehad en is er geleidelijk een landschap ontstaan met ravijnen, geulen en greppels. De omgeving doet ruig, maar zeer aantrekkelijk aan in rood, bruin, oker, groen en donkere tinten. Het gebied zelf is ongeschikt voor landbouw en is daardoor betiteld als ‘badland’. De bewoners in de omgeving hebben dankbaar gebruik gemaakt van de zachte samenstelling van de aarde en hebben grotwoningen in de roodgekleurde hellingen gehakt. Door de klei zijn de huizen waterdicht en heerst er het gehele jaar door een binnentemperatuur van 18˚C. In dit beschermde natuurgebied zijn een aantal wandelroutes uitgezet in de opvallende natuur.

De Cárcavas de Marchal ligt op 50 km van Granada Stad aan de A-92, afslag 288.

8. Chaparro de la Vega - Coripe (Sevilla)

Deze spectaculaire steeneik bij het dorp Coripe in het zuiden van de provincie Sevilla, is uitgeroepen tot monumento natural. De soort is in deze regio bekend als “chaparro”. De boom is ruim 200 jaar oud, meer dan 13 meter hoog en heeft een kroon met een diameter van 30 meter. De verbazingwekkende afmetingen zorgen ervoor dat deze gigantische boom duidelijk afsteekt tegen de omgeving en hij getuige is van het dagelijks leven van de lokale bewoners uit Coripe. Diverse recreatieve en feestelijke activiteiten vinden plaats in de schaduw van de houten reus, zoals de Fátima bedevaart en milieueducatie. Rondom de eik is een recreatieterrein ingericht.

De omgeving is een typisch berglandschap met gematigde hellingen en ronde bergruggen. Het gebied kan te voet, per fiets of te paard worden verkend. Het dorp Coripe is opgenomen in de fietsroute Vía Verde de la Sierra van Puerto Serrano naar Olvera (36 km).

9. Tajos de Alhama - Alhama de Granada (Granada)

Het natuurmonument Tajos de Alhama is het natuurlijke decor van Alhama de Granada. Deze historische stad in de Poniente Granadino (west Granada) staat, naast de prachtige ravijnen, vooral bekend om de genezende kracht van haar thermen. 

Het natuurmonument bestaat uit een reeks kloven en kliffen van zandsteen. Het stelsel is ontstaan door inslijping van de rivier de Alhama en een serie aardverschuivingen veroorzaakt door diverse aardbevingen. Tussen de loodrechte kloofwanden loopt het middeleeuwse pad de Camino de Los Angeles. De mooie wandeling voert langs oude meelfabrieken, geulen, sloten en de kapel van de Virgen de Los Ángeles. Veedrijvers stopten hier van oudsher om de Maagd bescherming voor hun reis te vragen. De route is maar kort en daarom zeer geschikt voor gezinnen met jonge kinderen.

10. Montera del Torero – Los Barrios (Cádiz)

La Montera del Torero is weliswaar niet erkend als natuurmonument, maar de merkwaardige rots in de vorm van de baret van een stierenvechter is toch de moeite waard om te gaan bekijken. De ruwe vorm is hol en het lijkt daardoor of je in het “hoofd” van de torero kunt kijken. De Montera del Torero is uitgegroeid tot het symbool van het nabijgelegen dorp Los Barrios, waar zelfs een replica op een van de pleinen is geplaatst. De rots ligt aan een ongenummerde serviceweg langs de A-381 (afslag 73 of 77). Vlakbij, op ca. 400m, is een recreatieterrein van waaruit verschillende wandelroutes starten.

BIJZONDER OVERNACHTEN
Voor overnachtingen in de buurt van deze natuurmonumenten in Andalusië heeft Escapada een paar unieke logeeradressen geselecteerd.